A

Andy Warhol

Andy Warhol Biyografisi

Rus asıllı Amerikalı artist, tasarımcı, film yapımcısı, yönetmen, prodüktör ve yazar. Reel adı Andrew Warhola‘dır. Pop Art akımının en önemli temsilcilerinden biri olan Warhol, popüler kültürün en kayda değer ikonlarından biridir. Süratli üretimin, seri üretim nesnelerinin çoğu kez kullanılması temeline dayanan sanatında Warhol, resimlerini poster tekniği ile çoğaltmıştır. Baskılama tekniğiyle artış Warhol’un önderliğinde Pop Art’ın en önemli tekniği olarak öne çıkmaktadır. Bu tekniği kullanarak yaptığı Marilyn Monroe tablosu sanatçının en çok aşina işlerindendir. Ayrıca Campbell marka çorba kutusu ve tasarımlarında kullandığı Coca Cola şişeleri de Warhol klasikleri arasındadır. “Gelecekte cümbür cemaat 15 dakikalığına meşhur olacak“, “Her şey poptur, pop her şeydir.” söylemleriyle de belli Warhol’un 1966‘da çektiği “Chelsea Girl” adlı filmi, ticari salonlarda gösterilen ilk underground film olarak tarihe geçmiştir. Hayat tarzının marjinalliği ile her zaman dikkat çeken artist beyaz perde de çoğu kez canlandırılmıştır. The Doors, Basquiat, I Shot Andy Warhol, 54, Factory Girl, Andy Warhol: A Documentary Film bu yapımlardan en önemlileridir. The Rolling Stones, Bob Dylan ve John Lennon gibi önemli isimlere yaptığı albüm kapakları ve tasarım çalışmaları da bulunan Warhol için David Bowie 1971’de “Andy Warhol” isimli bir şarkı kaydetmiştir. Velvet Undreground‘ı keşfeden Warhol, grubun birincil albümünün prodüktörlüğünü de yapmıştır. Albüm müzik eleştirmenlerince “O zamana kadar yapılmış en güzel albüm” olarak nitelendirilmiştir.
6 Ağustos 1928‘de Pittsburgh, Pennsylvania, Amerika‘da dünyaya geldi. Babası Andrej Warhola Rus, annesi Julia Warhola ise Slovak kökenliydi ve Rusya‘dan Amerika‘ya göç etmişlerdi. İnşaat işçisi olan babası daha sonraları maden işçisi olarak çalışmıştı. Warhol ilkokul üçüncü sınıfta St.Vitus denen ve ömrü baştan başa etkilerinden kurtulamayacağı bir hastalığa yakalandı. Asap sistemini zedeleyen, ara sıra istem dışı hareketler yapmasına niçin olan bu hastalık yüzünden Warhol zaman zaman yatağa bağlı yaşıyordu. Bu işlem içinde rahatsızlık hastası olan, hastanelerden ve doktorlardan korkmaya başlayan küçük Warhol, okulda da kendini dışlanmış hissediyordu. Yatalak olduğu dönemlerde çizimler yapan, radyo dinleyen ve film yıldızlarının posterlerini biriktiren Warhol için bu dönem kişiliğinin gelişmesinde oldukça manâlı olacaktı.

İLGİLİ BİYOGRAFİ :   Alper Taşdelen

1945 yılında liseyi bitiren Warhol, 1949 yılında sanata olan tutkusu yüzünden Pittsburgh’daki Carnegie Mellon Üniversitesi’nde sanat eğitimi aldı. Warhol, 1949’da New York’a taşınarak illüstratör olarak çalışmaya başladı. Glamour Dergisi’nin sanat editörü Tina Frederiks‘le tanıştıktan sonradan dergi için çizimler yapmaya başlayan Warhol’un aldığı ilk iş, “Başarı, New York’ta Bir İş Sahibi Olmaktır” başlıklı yazıya hazırladığı illüstrasyonlardı. Yazı yayınlandığında ismi yanlışlıkla Andy Warhol olarak yazılan tasarımcı o günden daha sonra soyadının son harfini hiç kullanmadı. Sade ama karakteristiği olan mürekkep çizimleriyle kısa zamanda adını duyurdu. Warhol’un erken dönem çalışmaları sonra New York’taki Bodley Gallery’de sergilenecekti.

İlk solo sergisini 1952‘de New York Hugo Galerisi’nde açan Warhol, Truman Capote‘un hikayelerini resimlendirmek için çizdiği illüstrasyonları sanatseverlerle buluşturmuştu. 19531955 tarihleri arasında bir tiyatro topluluğu için sahne tasarımları da yapan tasarımcı, saçını gümüş rengine boyattı. Benzer dönemde ilk kitaplarını da yayımlayan Warhol’un eserleri 1956 yılında New York Modern Sanat Müzesi’nde sergilendi. Warhol, Miller Ayakkabıları için yaptığı reklamlarla “35 Takvim Sanat Yönetmenleri Kulübü Büyük Ödülü“nü kazandı. Aynı ödülün bir sonraki sene da sahibi olan Warhol, 1960 yılında ilk tablolarını yapmaya başladı.

Dick Tracy, Superman, Esas Reis gibi çizgi roman kahramanlarını resmeden Warhol, Coca Cola şişelerini de kullanıyordu. Büyük sanat eleştirmenleri Warhol’un yeteneğinin farkına 1961‘de vardılar ve 1962‘de çizimlerini yaptığı dolar banknotları ve Campbell marka çorba kutusu üstüne yaptığı tasarımlar, “Yeni Realizm” ismi verilen bir pop-art sergisinde sergilendi. Bu sergiyle büyük galibiyet kazanan Warhol artık New York’taki sanat çevresi göre isminden övgüyle söz edilen bir tasarımcı olmuştu. Warhol, 1963 yılında “Fabrika” adını verdiği stüdyosuna taşınarak “Red Jeckie” ve “Flower” ismini verdiği fotoğraf serilerini çizmeye başladı. 1964 yılına kadar “Fabrika”da 2000 kadar resim yapan ve bir fazla film çeken Warhol, Marilyn Monroe, Troy Donahue ve Elizabeth Taylor gibi meşhur isimleri resmettiği çalışmalarıyla da epeyce popüler olmuştu.

İLGİLİ BİYOGRAFİ :   Arthur Charles Clarke

Amerikan popüler kültürünün öne çıkan imajlarını kullanmayı seven Warhol, çalışmalarında jurnal hayatta herkesin kullanageldiği nesneleri temel alıyordu. Para, pabuç, gıda, ünlüler ve gazete kupürlerini figür olarak işleyen sanatçı, banal ürünleri ya da markaları işlerinde kullanmasını ise şu şekilde açıklıyordu:

tirnak-sol.gifspacer.giftirnak-sag.gifEn varlıklı ve en fakir tüketici, bu markaları müşterek kullanabiliyor. Amerika başkanı da Coca-Cola içiyor, siz de içiyorsunuz. Bu, bir nevi denklik anlamına geliyor. Warhol, kendisiyle yapılan bir röportajdaysa; tirnak-sol.gifspacer.giftirnak-sag.gifBirisinin yazdığı kitabı okumaktansa, kendine iç çamaşır alışını seyretmeyi tercih ederim. demişti.

Warhol çektiği kısa filmlerle Egemen Film Ödülü‘nün de sahibi oldu. “Empire” ve “sleep” isimli iki deneysel uzun metrajlı filmin de yönetmenliğini yapan Warhol’un Empire isimli filmi sekiz saat sürüyordu. Empire State Building’in karşısına konulmuş bir kameranın 8 saat boyunca değişmez bir noktada çalıştırılmasıyla kaydedilen görüntülerden oluşan filmindeki temayı öteki çalışması “Sleep”te de kullandı. Sleep, uyumakta olan birinin 6 saatlik uykusunu görüntülüyordu.

1965 yılında sürpriz bir kararla bundan böyle fotoğraf yapmayacağını açıklayan Warhol, bu kararına da 1972 yılına dek vefalı kaldı. Bu süreç içinde müzik grubu Velvet Undreground‘u keşfeden ressam, modellik yapan Nico’yu Lou Reed, John Cale, Sterling Morrison ve Maureen Tucker‘dan oluşan Velvet Undreground’da vokal yapması için ikna etti ve grubun ilk albümlerinin prodüktörlüğünü de yaptı. Albüm müzik eleştirmenleri tarafından “O döneme değin yapılmış en güzel albüm” olarak göklere çıkartıldı ve Warhol, albümün konsepti üstüne “Exploding Plastic Inevitable” (Kaçınılmaz plastik patlaması) isimli multimedya bir ağırlama hazırladı. Açılışı 1966 yazında gerçekleşen gösteride belli başlı sahnede grup müzikal performansını gösterirken, ast sahnelerde müzikle uyumlu görsel unsurlar kullanılıyor, renkli ışıklar ve filmler sahneye ve grubun üstüne yansıtılıyordu. Gösterinin seyirci üzerindeki etkisi şok edici oldu ve sonradan Lou Reed’in biyografisini yazacak olan Diana Clapton ağırlama için “Cehennemin bekleme odası” ifadesini kullandı. Velvet Underground’la Andy Warhol’un yolları Lou Reed’in gruba yeni bir prodüktör bulmasıyla ayrıldı.

İLGİLİ BİYOGRAFİ :   Ahmet Piriştina

3 Haziran 1968‘de Warhol’a, radikal bir feminist olan Valerie Solanis tarafından suikast girişiminde bulunuldu. Anında tutuklanan Solanas, Warhol için “Hayatım üzerinde bu kadar kontrol sahibi olmasından rahatsızdım” açıklamasında bulundu. Ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılan Warhol ise göğsünden aldığı üç bere sebebiyle önce öldü sanılmıştı. Ancak yürek masajıyla hayata döndürülen usta iki ay değin yatağa tabi yaşamak zorunda kaldı.

70’li yıllarda biraz daha ağırbaşlı bir yaşam sürme kararı alan Warhol, zamanının çoğunu Michael Jackson, Mick Jagger, Liza Minnelli gibi meşhur isimlerin portrelerini yapmaya ayırdı. Bu dönemde “Interview” isimli dergiyi de kuran sanatkâr, “The Philosophy of Andy Warhol” isimli kitabını da yayımladı.

80’lerde maddi olarak çok güçlenen Warhol, Jean-Michel Basquiat‘ın da aralarında olduğu genç sanatçılara destek vermeye başladı. Andy Warhol 22 Şubat 1987’de, 58 yaşındayken New York’ta hayata gözlerini yumdu. yoko ono’nun hatip olarak katıldığı bir cenaze töreni ile Pensilvanya’daki Bethel Park mezarlığına defnedilen Warhol, sıra dışı tarzına karşın kendini her zaman dini tüm bir insan olarak tanımlamış, fırsat bulduğu her lahza New York’taki kimsesizler evlerinde gönüllü olarak çalışmış, sık sık kiliseye gitmiş, rahip elde etmek için eğitim gören yeğenini her açıdan desteklemişti.

Amerika’nın tek sanatçıya adanmış en büyük müzesi, Pensilvanya’daki Andy Warhol Müzesi‘dir. İçinde sanatçıya ait takriben 12,000 egzersiz bulunmaktadır. New York’ta Warhol Vakfı, Slovakya’da da bir Warhol Aile Müzesi vardır.

Etiketler
Daha Fazla Göster

Bir cevap yazın

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu
Kapalı