Cemal Reşit Rey
Cemal Reşit Rey Biyografisi
Batı yöntemlerinin kullanıldığı çok sesli Türk sanat müziğinin yaratılmasına büyük katkıları olmuştur.
Cemal Reşit Rey, 25 Eylül 1904 tarihinde babasının görev yaptığı Kudüs‘de doğmuştur. Babası H.Nazım takma adıyla Servet-i Fünun dergisinde yazılar yazan Ahmet Reşit Rey’dir ve Tiyatro yazarı Ekrem Reşit Rey abisidir.
Ailesi onun eğitimiyle yakından ilgileniyordu. Alman bakıcısının öğrettiği şarkıları üstün güzellikte söylemesi, müzik yeteneğinin habercisi oldu.
Rey ailesinin istanbul’a taşınmasıyla 6 yaşındaki Cemal, Galatasaray Lisesi’nin birincil bölümüne başladı.Bundan iki sene sonra notalar yazıyor, annesinden öğrendiği minik piyano parçaları çalıyniyordu.
1913 yılında ailesinin Paris’e göç etmesi üstüne eğitimine Buffon Lisesi’nde devam etti.Burada Marguerite Long’dan piyano dersleri aldı.
I.Dünya Savaşı başlayınca, annesiyle birlikte İsviçre’ye gitti ve ortaöğrenimini Cenevre’de tamamladı.Bir yanlamasına da Cenevre Konservatuarı’na devam etti.
1920’de Fransa’ya döndü.Paris Konservatuarı’nda Edouard Mathe ve Raoul Laparra’nın öğrencisi oldu.
1920-1923 yılları aralarında Paris’te birincil piyano konserini başarıyla verdikten sonradan sanatsal bestelerde yapmaya başladı.İlk olarak ağabeyi Ekrem Reşit Rey’in şiirlerini ses ve piyano için besteledi.
1923 yılının ekim ayında Türkiye’ye dönen Rey, Darülelhan’da piyano ve kompozisyon öğretmenliğine atandı.
sırası gelmişken 1926’da karma bir öğrenci korosu, 1934’te ise çoğunluğun öğrencilerden oluştuğu Telli Çalgılar Grubu’nu kurdu.
1938 yılında Ankara’ya gösteri edilen Rey, 1940 yılına kadar başkentte yeni kurulan Türkiye Radyosu‘nun batı müziği yayınları şefliğini yaptıktan sonradan bitmiş İstanbul’a döndü.
1945 yılında İstanbul müzikseverlerinin yardımlarıyla İstanbul Filarmoni Derneği’ni kurdu ve başkanı seçildi.Derneğin düzenlediği konserlerle ünü yurt dışına yayıldı.
1949 yılında Avrupa’nın başlıca müzik merkezlerinden Paris, Roma, Napoli ve diğer illerden Atina, Belgrad, Madrid, Bükreş gibi birçok ilde konserler verdi.
Artist 1950 yılında İstanbul Radyosu Senfoni Orkestrası’nın şefliğine alındı.1970’den sonra konservatuarda kompozisyon dersleri verdi ve aralıksız olmamakla birlikte İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası‘nı yönetti.
1982 yılında kendisine “Devlet Sanatçısı” unvanı verildi.
Türk Beşleri olarak adlandırılan beş besteciden biri olan Rey, çoksesli Türk sanat müziğinin oluşmasına büyük katkıda bulundu.
Yapıtları: Soruyorum Kendime, Üç Şarkı, Bahar Şarkısı, On İki Anadolu Türküsü, Zeybek, Türk Yaşamından Sahneler, Bebek Efsanesi, Köyde Bir Afet, Enstantaneler, Kromatik Konçerto, Erginlik Töreni, Mistik, Hatıradan İbaret Kalan Şehirde Gezintiler, Çağrılış, Konsertan Parçalar, Sazların Sohbeti.
Operetleri: Lüküs Yaşam, Çılgın Dolu, Saz-Caz, Maskara, Hava-Civa, Adalar, Alabanda, Aldırma, Velvele 70, Uy Balon Dünya, Bir İstanbul Masalı.
