Cemil Meriç

Cemil Meriç Biyografisi

Dil ve sosyoloji alanlarında kaleme aldığı yapıtlar ve Fransızca’dan yaptığı Balzac ile Hugo tercümeleri ile belli Türk düşünür, yazan, tercüman ve sosyolog. Işık Doğudan Gelir, Kültürden İrfana, Mağaradakiler ve Sosyoloji Notları gibi eserleri kaleme almış olan Cemil Meriç, bununla birlikte sosyoloji profesörü Ümit Meriç’in babasıdır.
Cemil Meriç, 12 Aralık 1916 tarihinde, Reyhanlı, Hatay’da dünyaya geldi. İlk ve orta dereceli öğrenimini Hatay’da tamamlamasının ardından istanbul’da bulunan Pertevniyal Lisesi’ne kayıt olan Meriç, bu okulu bitirmesinin arkasında İstanbul Üniversitesi’nde Felsefe eğitimi aldı.

Üniversiteyi başarıyla tüketen Meriç, memleketi Hatay’a dönerek bir süre öğretmenlik ve Çeviri Kalemi’nde reislik görevlerinde bulundu. 1940 yılında tekrar okumaya dönerek İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı] bölümünü bitiren Meriç, 1942–1945 yılları aralarında Elazığ’da, 1952–1954 yılları aralarında ise istanbul’da Fransızca öğretmenliği görevinde bulundu. Daha sonraki yıllarda İstanbul Üniversitesi’ne geçen başarılı yazan, burada tanıdık olmayan diller bölümünde ve sosyoloji bölümünde dersler verdi.

C1941 yılında İnsan dergisinde yayınlandı; Honore de Balzac üzerine bir incelemeydi bu. 1943 yılında ise Balzac’tan bir yapıtı dilimize kazandırır; Altın Gözlü Kız. Bu kitabın içerisinde Cemil Meriç’in kaleme aldığı 74 sayfalık bir önsöz özelliğinde Balzac incelemesi de bulunmaktaydı. İstanbul Üniversitesi’nde Fransızca okutmanı olarak görev yaptığı yıllarda tercüme eserleri dilimize kazandırmaya devam eden Meriç, 1947 yılında Yirminci Asır adlı dergide yazarlık yapmaya başladı; bir sene değin süren bu dönemin ardından 1953 yılında kısa bir süre için daha benzer dergide eserleri yayınlanacaktı.

1964 yılında gözlerini tamamen kaybeden Meriç, bu durumun eserleri ve tercümelerini engellemesine izin vermedi; eserlerini öğrenci ve asistanları aracılığıyla kaleme aldı. 1974 yılına değin İstanbul Üniversitesi’nde ders vermeyi sürdüren başarılı yazan, bu tarihte emekliliğini vererek üniversite hayatını sona erdirdi. Lakin bu durumun çalışmalarının hızını kesmesine müsade vermedi . Yıllar baştan başa biriktirdiği bilgiyi kaleme alma şansı yakalayan Meriç, bu dönemden sonra artan bir tez düşüncelerini kağıda döktü.

1984 tarihinde beyin kanaması geçiren Cemil Meriç, benzer sene içerisinde bir de felç geçirdi ve 13 Haziran 1987 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Kendisi gibi öğretim görevliliğini seçen kızı Ayla Meriç, ülkemizin kayda değer sosyoloji profesörlerinden birisi olarak babasının mirasını sürdürdü.

Seçme Eserleri;

Saint Simon İlk Sosyolog, İlk Sosyalist (1967)

Işık Doğudan Gelir (1984)

Mağaradakiler (1978)

Sosyoloji Notları ve Konferanslar (1993)

Ödülleri

Umrandan Uygarlığa, (1974) (Türkiye Millî Kültür Vakfı ödülü)

Kırk Ambar, (1983) (Türkiye Millî Kültür Vakfı ödülü, Ankara Yazarlar Birliği Derneği’nin Yılın Yazarı ödülü, Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Hafıza Eserleri ödülü)