Cevher Özden
Cevher Özden Biyografisi
Banker Kastelli diye tanınırdı.
Cevher Özden, 1933 yılında Trabzon, Sürmene ilçesi Kastel köyünde doğmuştur. Bütün adı Abidin Cevher Özden’dir. 1949 yılında Öztürk Serengil ile birlikte 16 yaşında iken istanbul’a geldi. İstanbul’da büyüdü.
İş dünyasına banker olarak 1961 yılınf bonolarıydı. O dönemde memurlara maaşlarının bir kısmı bağ olarak veriliyordu. Oysa vatandaşlara bono yok para lazımdı. Bonoların hamiline yazılmış olması Kastelli’ye yaradı. Memurdan bonoları değerinin altına paraya çeviriyordu. Oysa devlet bu parayı vermeyince Kastelli de battı. Her Tarafta ayağa kalkışı ise 1980 öncesine eşit geliyor. O dönemde bankalar yüzde 2-3 sabit faizlerle para topluyordu. Fakat kaynak yetmeyince mevduat sertifikaları çıkardılar. Lakin müşteri yoktu. Kastelli’ye ikinci fırsat böylece doğmuş oldu. 100 liralık sertifikayı 75’e alan Kastelli halka “100 lira getirin ben size yüzde 5-6 vereceğim” diyordu.
Bu Nedenle Ponzi finansman modeli denilen sistem işletiliyordu. Ponzi’de sisteme her gelen yeni kişi bir öncekini finanse ediyordu. Zincir böylece uzayıp gidiyordu. Kastelli’de bu zincirin halkaları 250 bin kişiye ulaşmıştı. Sertifikaların satışı durdurulunca Kastelli ikinci kere iflas etti. Binlerce insan Kastelli’nin büroları önünde kuyruklar oluşturdu.
O ünlü Bankerler Krizi’ne neden olan adam olarak Türk iktisat tarihine geçen Kastelli, bununla beraber Türkiye’de parasal sistemin bitmiş düzenlenmesine yol açtı. “Bankerler krizi” ile birlikte Türkiye’de Anapara Piyasası Kanunu çıkartıldı ve Sermaye Piyasası Kurulu kuruldu ve İstanbul Borsası açıldı. 1982‘deki batış sonrası tasfiye kurulu oluşturuldu ve 150 bin birey tasfiyeye başvurdu. Tasfiye masası alacaklılara parasını en ince ayrıntısına kadar ödedi. İnşaat işleri ise iyi gitmedi. 2007‘de borçları nedeniyle bunalımdaydı. Oğlunun mezarı başında intihar girişiminde bulundu, olmadı.
1970 li yıllardan itibaren İsmini finans piyasalarında borsada sermaye payı ve diğer menkul değer aracılığı, döviz operasyonları ile duyurdu. 1980 yılından sonra Turgut Özal göre finans sektörünün çehresinin değiştirilmesiyle kısa zamanda “Banker Kastelli” adı aşağı bankaların aracılık hizmetlerini yürütmeye başladı. Bir yıl içinde takriben 550 bin kişinin 2.5 milyar Dolar değerinde mevduatını yöneten birey durumuna geldi.
Banker Kastelli yani Cevher Özden, Cemil Topuzlu’nun köşkünü 1931 yılında satın bölge iş adamı Ali İpar’ın babası ‘Şeker Kralı’ olarak tanıdık Hayri İpar mirasçılarından 1980 yılında satın aldı. 1997 yılında bu köşk armatör Şadan Kalkavan’a ve Mehmet Nazif Günal’a satıldı.
1982 yılında Fenerbahçe başkanlık seçimlerinde Ali Neşe Saçan (spor adamı)’in karşısına başkan adayı olarak çıktı. Başkan seçildiği takdirde kulübe 250 milyon lira Fenerbahçe kulübüne bağışlayacağını söylese de seçilemedi.
Turgut Özal’ın ekonomiden sorumluluk sahibi başbakan yardımcılığı yaptığı dönemde alınan bir karar ile bankaların bankerler yoluyla mevduat sertifikası satması engellendi, hem 1982 yılının yazında Cevher Özden, yönettiği kaynakları kendi işleri için kullanmaya başlaması ile müşterilerine yapması gereken ödemeleri yapamayınca Banker Kastelli adı ile anılan skandal patlak verdi ve Cenevre‘ye kaçtı. 30 Eylül 1982’de Tunus’ta yakalandı. Türkiye’ye getirildi. Hapishane ve sonrasındaki yıllarda da gündemde kaldı. Davası yıllarca sürdü. Davası 8.5 yıl sürdü ve beraat etti.
Cevher Özden, 2 Haziran 2008 tarihinde istanbul’da kendi meslek yerinde ofisinde silah ile intihar etti.
İntihar etmeden önce savcıya, avukatına ve yakınlarına 6 mektup yazarak bırakmıştır.
Cevher Özden, 1958 senesinde Mukadder Özden ile evlendi. Üvey oğlu Cemil Bahadır ve Necdet, öz oğulları Ali Korkut Özden, Nedim Özden ve Dahi Özden adlarında 5 çocuğu vardı.
Cevher Özden, bıraktığı mektuplardan biri Erdoğan Demirören’e idi ve vasiyetinde ailesine bakmasını istedi.
