III. Napolyon
III. Napolyon Biyografisi
III. Napolyon, 1848-1852 yılları arasında Fransa Cumhurbaşkanlığı yaptı ve tertiplediği darbeyle cumhuriyeti yıkarak imparatorluğunu bildiri etmiştir. Son Fransa İmparatoru olarak 1852-1870 yılları arasında hüküm sürdü.
III. Napolyon, 20 Nisan 1808 tarihinde Paris, Fransa’da doğmuştur. Bütün adı Charles Louis Napoleon Bonapart’dır. Babası 1806-1810 aralarında Hollanda kralı olan Louis Bonaparte, annesinin adı ise Napolyon Bonapart‘ın üvey kızı Hortense de Beauharnais’dir. Napolyon Bonapart‘ın kardeşinin oğludur. Babası 9 kardeş idi. Napolyon Bonapart amcasıdır.
Paris’te doğan III. Napolyon, maceralı bir gençlik yrdü. Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart’un tek oğlu olan Deichstadt dükü II. Napolyon’un 22 Temmuz 1832 tarihindeki ölümünden daha sonra, babasıyla amcalarının hiçbir harekette bulunmamaları üstüne kendini Bonaparte Hanedanı’nın reel varisi saydı. 1832 yılında “Reveries politiques” (Siyasal Düşler) adıyla yayımladığı kitapçıkta Fransa’ya galibiyet ve özgürlüğü fakat bir imparatorun verebileceğini ileri sürdü.
1834 yılında İsviçre’deki milis kuvvetlerine katılarak topçu yüzbaşısı oldu. Napolyon Bonapart’un yeğeni olarak Fransız ordusunun desteğini alacağı inancıyla 30 Ekim 1836 tarihinde Strasbourg garnizonunun ayaklandırmaya kalkması Kral Louis-Philippe göre Brezilya’ya sürgün edilmesine yol açtı. Vefat Etmek üzere olan annesini bakmak için geri döndü. Annesinin 1837 yılında ölümünden sonra Fransa’nın baskısıyla İsviçre’den terketmek zorunda kalınca 1838 yılında Londra’ya yerleşti.
III. Napolyon 1839’da “Des idees napoleoniennes”i (Napoleonca Görüşler) yayımladı ve o sırada ama romantik bir efsane olan Bonaparte’çılığı siyasi bir ideolojiye dönüştürmeye çalıştı. Ona göre ideoloji ve siyaset, mantıksal düşüncenin olduğu kadar inancın da bir ürünüydü. Tarihin gelişmesini, Tanrı’nın gönderdiği ve ilerlemeyi temsilci büyük ahali gerçekleştiriyordu. I. Napoleon bunlardan biriydi, fakat görevini tamamlamasına müsade verilmemişti. Harmoni ve özgürlüğü, halkın hakları ile otoritenin ilkelerini harmoni içinde yaşatacak olan Napoleoncu görüntü bununla birlikte sanayi ve ticareti de özendirecekti. 6 Ağustos 1840 tarihinde 56 yandaşıyla birlikte Fransa’da, Boulogne yakınlarında gene başarısızlıkla sonuçlanan yeni bir darbe girişiminde bulundu. Boulogne üzerine egemen yaparak iktidarı fethetmek istedi. Bu girişimin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine tutuklanarak Çiğ Şatosu’nda hayat boyu hapis cezasına çarptırıldı. Bu dönemde yazdığı çoğu kitapçıktan “Extinction du pauperisme” (1844; Yoksulluğun Kökünü Kazımak) kendisine solda da bir takım yandaşlar kazandırdı. 25 Mayıs 1846’da hapisten kaçtı ve İngiltere’ye yerleşti.
1848 İhtilâli’nden sonra Fransa’da II. Cumhuriyet’in ilanı üstüne Paris’e geldi. Kurucu Meclis’e aza seçildi.
Amcasının (Napolyon Bonapart‘ın) itibarından faydalanarak reel cumhuriyetçileri, sosyalistleri ortadan kaldırdı. 10 Aralık 1848’de cumhurbaşkanı seçildi. Kısa sürede orduda ve yönetimde bütün kilit noktalara kendi adamlarını getirmeyi başardı. 31 Ekim’de, başta Milli Meclis’deri çok kendisine sadık kişilerden oluşan bir hükümet atadı. Mazzini yönetimindeki Roma Cumhuriyeti’ni ortadan kaldırıp Papa’yı her yerde iktidar yapmak için yaptığı askeri girişimi onaylamayan Cumhuriyetçilerin ayaklanmasını sert bir biçimde bastırdı. Tüzük dört yılını tamamlayan bir cumhurbaşkanın baştan seçilmesini önlüyordu. Anayasayı başkalaştırmak için gereken dörtte üç çoğunluğu elde edemeyeceğini anlayan III. Napolyon’un 2 Aralık’ta gerçekleştirdiği darbeye yalnız Cumhuriyetçiler karşı çıktı. 4 Aralık’ta, ülkenin böylece çok uygun olduğu gibi Paris’te de sokak çatışmalarında Cumhuriyetçiler yenilgiye uğramıştı. III. Napolyon Yasama Meclisi’ni dağıttı, buna karşılık genel oy hakkı tanıyan yeni bir anayasa duyuru etti. Yeni anayasanın referandumla kabul edilmesinden cesaret alarak Kasım 1852’de yeni bir referandum yaptı ve Senato’nun imparatorluğun her tarafta kurulmasını öngören kararının gerisinde III. Napolyon adıyla imparator ilan edildi.
1852’de cumhurbaşkanının yetkilerini artıran ve görev süresini on yıla çıkaran yeni anayasayı açıkladı. İnce bir iç ve dış siyaset güderek, halkın iktisadi seviyesini ciddi şekilde hopârlör tedbirler alarak Fransızlar’ın sevgisini kazanmaya çalıştı.
2 Aralık 1852’de kendisini III. Napolyon adıyla imparator bildiri etti. 2 Aralık 1852’de Meclis’i dağıttı. Kralcılar’ın da, Cumhuriyetçiler’in de muhalefetine karşın yapılan plebisitte çoğunluğu elde etti, imparator oldu. Böylece, Fransa’da İkinci İmparatorluk devri başladı. Kurduğu zorlama rejiminde muhalefetin meclise yansımasını engelledi. Basını sıkı bir kontrol altına aldı. 1858 yılında Cumhuriyeatlik işgünü ve grev yasağı sonucu endüstri üretimi iki kat büyüdü.
III. Napoleon, “akla yatkın ölçüde özgür” sözü vermiş olmasına rağmen, polis devleti yöntemlerini uygulamaya koydu. Bayındırlık yatırımlarını, demiryolu yapımını, kredi kurumlarının kurulmasını, tarım ve sanayinin gelişmesi için gereken öbür etkinlikleri hızlandırdı. Büyük teknik projeleri hararetle destekledi, mucitleri özendirdi ve modern Paris’in baştan yapı edilmesine kişisel bir ilgi gösterdi. öte yandan ekmek fiyatının düşük tutulmasını sağladı, işçiler için sağlık durumu ocaklarının yapımını hızlandırdı ve işçilerle işverenler arasında hakem kurulları oluşturdu. Buna karşılık orta derslik III. Napoleon’u, kendisini sosyalizm tehlikesinden koruyacak biri olarak değerlendirdi.
İmparator iç politikada olduğu gibi dışişlerinde de bütün yetkileri hemen kendi elinde topladı. 1815 Viyana Kongresi’yle oluşturulan ve Fransa’yı minik düşüren Avrupa sistemini yıkmayı ve Fransa’nın bir defa daha büyük bir şiddet durumuna gelmesini istiyordu. Milliyetçilik ilkesi doğrultusunda “Avrupa dengesini daha adaletli ve sağlam temeller” üstünde her yerde kuracak milletlerarası bir kongre toplamayı amaçlıyordu.
1854’de Rusya’ya açtığı savaş Fransa’ya hiçbir fiziksel gelir sağlamamasına karşın, barıştırma görüşmelerinin 1856 yılında Paris’te yapılması, ona manâlı bir milletlerarası haysiyet kazandırdı.
1858 yılında Avusturya’yı İtalya’dan içeri almamak üzere Piyemonte-Sardinye Başkanı Cavour ile anlaşarak 1859 yılında İtalya Savaşı’nı başlattı, Solferino Çarpışması’nı Haziran 1859’da zaferle sonuçlandırdı. 1860 yılında Nice ve Savoinanın Fransa’ya bırakılmasını sağladı. 1869 yılında mühendisliğini Ferdinand de Lesseps’in yaptığı Süveyş Kanalı’nın açılmasında önemli rol oynadı.
10 Nisan 1864 tarihinde Avusturya Arşidükü I. Maximilian’ı Meksika imparatoru duyuru ederek Amerika’ya gönderdi.
Genel hoşnutsuzluk, onu baskı rejimini yumuşatmaya yönelik önlemler almaya itti. 1861’de Yasama Meclisi’nin yetkileri arttırıldı; 1864’te işçilere grev hakkı verildi; 1868’de basın üzerindeki baskılar bir ölçüde gevşetildi ve sınırlı bir buluşma özgürlüğü tanındı. öte yandan dış politikada sayısız başarısızlıklar doğdu. Bilhassa Meksika Seferi’nin başarısızlıkla sonuçlanması Fransa için büyük kayıplara yol açtı.
2 Temmuz 1870’te Prusya kralının akrabası olan bir Hohenzollern prensinin İspanya tahtına namzet olduğu duyuldu. Paris bunu, Prusya’nın Fransa nüfuz alanına bir müdahalesi ve ülke güvenliğine yönelik bir korkutma olarak değerlendirdi. III. Napoleon çok sevdiği dar diplomasi yollarını kullanarak, Hohenzollern prensinin adaylıktan vazgeçmesinde manâlı rol oynadı. Fakat savaş yanlılarının etkisinde kalarak, Hohenzollern prensinin adaylığının yeniden asla gündeme gelmemesini talep ederek Prusya’yı küçük düşürmeye çalıştı. Sonunda 19 Temmuz1870’de savaş patlak verdi.
1870’deki Prusya-Fransa Savaşı, Fransız Ordusu’nun Sedan’da bozguna uğraması ve İmparator III. Napolyon’un 2 Eylül 1870 tarihinde Prusyalılara esir düşmesiyle sonuçlandı. İmparatorluktan indirildi ve 4 Eylül 1870’de 3. Cumhuriyet duyuru edildi. III. Napolyon, barışma imzalandıktan sonradan gittiği İngiltere’de bir böbrek ameliyatı sonucu öldü.
III. Napolyon, 20 Aralık 1848 – 2 Aralık 1852 tarihleri arasında Fransa Cumhurbaşkanlığı yaptı ve tertiplediği darbeyle cumhuriyeti yıkarak imparatorluğunu bildiri etmiştir. Son Fransa İmparatoru olarak 2 Aralık 1852 – 4 Eylül 1870 tarihleri aralarında hüküm sürdü. III. Napolyon, Bonaparte hanedanının sonuncusu olan Fransız imparatorudur. Ondan daha sonra Fransa’da cumhuriyet idaresi kesin olarak kurulmuştur.
III. Napolyon, 1853 yılında Kontes Eugénie de Montijo ile evlendi. Louis-Napoléon Bonaparte adında bir çocuğu oldu.
III. Napolyon, 9 Ocak 1873 tarihinde Chislehurst, Londra, İngiltere’de 65 yaşında böbrek ameliyatı sırasında ölmüştür.
