Leon Max Lederman

Leon Max Lederman Biyografisi

2012 yılında doğanın parçacıklarının ve esas kuvvetlerinin anlaşılmasına yaptığı mucizevi katkılar dolayısıyla Vannevar Bush Ödülü’ne bedel görüldü.

Leon Max Lederman, 15 Temmuz 1922 tarihinde New York, ABD’de bir Rus Yahudi ailenin çocuğu olarak doğmuştur. 1927 yılında Broadway’deki bir ilkokula başladı. James Monroe High School lisesinden daha sonra 1943 yılında New York Üniversitesinden kimya alanında yaptığı lisans eğitiminden mezun oldu. 1943 yılında askere gitti ve 3 sene orduda tayin yaptı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, 1946 Eylül’ünde eğitimine devam ederek Columbia Üniversitesinde fizik alanında yüksek lisans eğitimini 1948 yılında bitirdi. Doktora derecesini de aynı üniversitede 1951 yılında tamamladı.

Leon Max Lederman, doktoradan daha sonra da çalışmalarına Colombia Üniversitesinde devam etti. Burada 30 yıla yakın vakit profesör olarak görev aldı. Colombia Üniversitesi yüksek enerji fiziği, 1961 yılında Nevis Laboratuvarına müdür oldu ve 1978 yılına dek müdürlük yaptı.

Leon Max Lederman esas kuvvetlerden birisi olan kuvvetsiz etkileşme üzerine bir çok egzersiz yürüterek, daha iyi anlaşılmasına tezgâhtar oldu.

1956 yılında Brookhaven Milli Laboratuvarında Colombia araştırma grubu ile birlikte daha önce teorik olarak tahmin edilen nötr K-mezonunu keşfettiler. Daha sonraki yıllarda müon ışıması sırasında paritenin korunmadığını ortaya koydu. 1958 yılında profesör oldu. 1962 yılında ise iş arkadaşları Melvin Schwartz ve Jack Steinberger ile birlikte müon nötrinoyu keşfettiler.

Yüksek Enerji fiziğinde kazandığı başarılar doğruca herkes tarafından fazla tez tanındı. Bu başarının yardımıyla, teklif ettiği projelerden biri olan milli laboratuvar kurma fikri, Amerikan devleti tarafından kabul edildi.

1977 yılında kendi yönettiği araştırma grubu, Fermilab’ta alt kuarkı keşfetti. Bundan bir yıl sonradan, Fermilab’ın en üst yöneticisi oldu. 1983 yılında, Fermilab’ta Dünya’nın en enerjik süper geçirgen laboratuvarı olan Tevatron’u kurdu. 1979’dan 1989’a değin Batavia, Fermi Milli Hızlandırıcı Laboratuvarı’nın müdürü oldu. 1989 yılında Chicago Üniversitesi’nin Fizik Profesörü olarak Fermilab’dan fakülte üyesi olarak emekli oldu.

1988 yılında ise Nobel Fizik ödülünü daha önceki alıştırma arkadaşları Schwartz ve Steinberger ile birlikte aldı.

1991 yılında Amerikan Biliminin Gelişimi Derneği Başkanı oldu.

Nobel ödülünün dıştan da pek fazla ödül aldı. 1993 yılında Enrico Fermi Ödülü başkan Bill Clinton kadar kendisine verildi.

Yöneticiliği esnasında matematik ve bilim eğitiminin öneminden bahsetti. sonradan fizik dersleri verdi ve ilerleyen zamanlarda Illinois Matematik ve Bilim Akademisini kurdu.

Leon Max Lederman’nın birincil eşi Florence Gordon’dan üç çocuğu var. Kızı Rena bir antropolog, oğlu Jesse bir yatırım bankacısı ve Rachel bir avukattır.

İkinci eşi Ellen Carr ile birlikte Batavia, Illinois’da yaşamaktadır.

Ödülleri :
1982 – Martin Lewis Perl ile birlikte kuarklar ve leptonlar üstüne yaptıkları araştırmalarla 1982 yılında fizik dalında Wolf Ödülünü kazandı.
1988 – Melvin Schwartz ve Jack Steinberger ile birlikte nötrinolar üzerine yaptıkları araştırmalarla da 1988 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazandı.
1993 – Enrico Fermi Ödülü
2012 – Doğanın parçacıklarının ve esas kuvvetlerinin anlaşılmasına yaptığı olağanüstü katkılar dolayısıyla Vannevar Bush Ödülü’ne değerinde görüldü