Nedim

Nedim Biyografisi

Osmanlı’nın en meşhur divan edebiyatı şairlerinden biridir. Şöhretini Osmanlı Devleti’nin 1718–1730 yılları arasındaki Lâle Devri‘nde kazanmıştır.
Nedim, 1681 yılınmed’dir. Babası Merzifon‘lu Mehmed Efendi’dir.

Medrese eğitimine daha minik yaşlarda başlamış, Arapça ve Farsça öğrenmiş, sonra fıkıh eğitimi de almıştır. Müderrislik ve Mahmudpaşa mahkemesinde duruşma naipliği yapmıştır.

Lale Devri‘nin sadrazamı olan Nevşehirli Güvey İbrahim Paşa, Nedim’i önce muhasipliğe sonradan ise kütüphanesinde hafizı kütüb görevine getirdi. Lale Devri’nin sadrazamı olan Damat İbrahim’in himayesi altında sonra kendisini meşhur yapacak olan eserlerini ve hayat tarzını ortaya koydu. Tüm müsamaha ve eğlence meclislerinde sadrazamın ve bazı devlet büyüklerinin nedimi oldu. Neşelendirici, şakrak, şen, esprili olan şair, kısa sürede eğlencelerin aranan kişisi oldu. Sadrazam İbrahim Paşa aracılığı ile Sultan III Ahmed’in bulunduğu toplantılara katılmaya başladı.

Şiirleri Sultan Üçüncü Ahmed kadar beğenildi. 1727 yılında Mollakırımı medresesine, 17resesi ve ve aynı sene Nişancı paşayıatik medresesi müderrisliklerine görev edildi. 1730 yılında Sekban alibey medresesi müderrisliğine atandı.

Şair gerek yaşamı, gerekse şiiri ile estetik, sanat ve davet eğilimleri ile işaret bu devrin kayda değer bir temsilcisi olarak kabul görmektedir.

Şiirlerinde genelde şımartma ve aşkı işleyen şair, devlet büyüklerine kasideler sundu. Aşk ve şarap kavramlarının çoğu kez geçtiği gazeller yazdı. Divan edebiyatındaki soyut sevgili ve mekânlar, Nedim’in şiirlerinde somuta dönüşür. Yani sevgilisi beşeri aşkı anlatır ve de gerçektir. Hoşgörü, eğlence, alkol şiirlerinin temelini oluşturmuştur. Soğuk ve yapmacı anlatımdan kaçınmış, izah etmek istediklerini dürüst bir şekilde şiirlerine dökmüştür. Bunları da daha çok gazelleriyle anlatmıştır.

İçki düşkünlüğü yüzünden titreme ve nefret hastalığı çekmekteydi. Bir söylentiye kadar Lale Devri’ni sona erdiren Patrona Halil ayaklanması sırasında firar etmek isterken damdan düşerek öldü.

Nedim, 1730 yılında 49 yaşında İstanbul’da ölmüştür. Nedîm’in mezarı, Üsküdar’da Karacaahmet Mezarlığındadır.

Eserleri Nedîm Dîvânı adı aşağıda toplanmıştır. Bu Dîvân’ın bilinen en eski tarihli nüshası; tahminî H. 1149 (M. 1737) yılına ait olan ve Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi Y. 13 numarada kayıtlıdır.