Nick Leeson

Nick Leeson Biyografisi

1967, İngiltere doğumlu bankacı, trader (yatırım uzmanı). 1992–1995 yılları aralarında, bankası namına, SIMEX‘de (Singapur Milletlerarası Para Borsası) yaptığı izinsiz işlemleriyle, 1760‘lı yıllarda belirlenmiş, Napolyon‘a savaşta fon desteği zeka vermiş olduğu söylenen ünlü ingiliz yatırım bankası olan Barings Bank‘ın iflasına ve ingiliz bankacılık sektörünün ciddi yaralar almasına sebebiyet vermiştir. Yarattığı fiziki zararın yaklaşık değeri 1.4 Milyar Amerikan Doları‘dır.
Nick Leeson, 25 Şubat 1967‘de Watford, İngiltere’de dünyaya geldi. Parmiter’s School‘u bitirdikten sonra 1985 yılında bir özel banka olan Coutts‘da işe başladı. 1987‘de Morgan Stanley‘e geçen Leeson, 2 yıl daha sonra 1989‘da Barings Bank‘a transfer oldu. Zeki, çalışkan ve yetenekli bir finans uzmanı olan Leeson, genç yaşında kariyerine seri başlamış ve hızlı ilerliyordu.

1992‘de yine bir bankacı olan Lisa ile evlendi. Gene benzer sene Barings kadar Singapur, SIMEX’de vadeli işlemler borsası bölümünün başına getirildi. Barings’in SIMEX de bir bölümü olmasına rağmen Leeson işe başlayana değin etkin değillerdi. İşe başlamasından demin bir zaman geçmişken, daha sonra, Otobiyografisinde, “Herşey benimle çalışan kızlardan birinin yaptığı bir hatayla başladı” diyeceği, bu hatayı düzeltmek için başladığı, lakin sonu gelmeyen izinsiz işlemler yapmaya başladı.

İlk başlarda koşul her ne kadar daha kötüye gittiysede, sonradan NIKKEI‘in (Japon Borsası) yukarılara tırmanmaya başlamasıyla, sürekli yaptığı alımlar ciddi kârlar getirdi. İlk senenin sonunda Nick, bankasına 10 Milyon Pound kâr ettiriyordu. Banka yöneticileri bu kârların arbitraj’dan kaynaklandığını sanıyor, yapılan işlemleri yeterince ayrıntılı incelemiyor ve Nick’in yaptığı izinsiz işlemleri farkedemiyordu. İlk senenin sonunda, yıllık 50.000 Pound ücret bölge Leeson, banka kadar, başarısı sebebiyle 130.000 Pound bonusla ödüllendirildi.

Bir vakit sonradan şansı aksine dönen Leeson, hasar etmeye başladı. Çinde uğurlu rakam olan 8’i kullanarak 88888 hata hesabı adıyla açtığı hesapdaki zarar çabucak büyümeye başladı. Zararlarını kapatma düşüncesiyle alımlarına kesintisiz devam ediyor, her fırsatta Londra‘dan “müşterilerin kaldıraç’tan zarar etmemesini istediği” gerekçesiyle margin ödemesi istiyordu.

17 Ocak 1995‘de gece saat 5 sıralarında Japonya‘da meydana gelen 7.3 büyüklüğündeki, 6.500 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan, Büyük Hanşin Depremi‘yle herşey bitme noktasına geldi. NIKKEI çabuk layık kaybetmeye başlamıştı. Leeson, bankanın genel merkezinden aldığı fonları dahada büyüttü. Zararını kapatmak için tek şansı borsanın artmasıydı. Ancak önce borsanın düşmesini engellemesi gerektiğinin de farkındaydı. Bütün fonlarını alım yaparak kullanmasına karşın, olması gereken oldu ve tek başına piyasaya karşısında duruşu, başarısızlıkla sonuçlandı.

Bundan Böyle alım yapacak nakiti kalmayan ve vadeleri dolmaya başlayan Leeson’ın yapacak birşeyi kalmamıştı. 23 Şubat 1995‘de “Üzgünüm” yazılı bir not bırakarak kaçtı. Malezya ve Tayland üzerinden Almanya‘ya giriş yapan Leeson, Almanya’da havalimanında yakalanarak tutuklandı.

Durumdan haberdar olan Barings Bank yöneticileri pozsiyonları kapamadan önce durumu basına duyurmak gibi bir hata yapınca, NIKKEI’nin düşüşü daha da hızlandı ve Leeson’un kaçmadan önce bıraktığı 250-300 milyon Pound‘luk zarar bir kaç gün içerisinde 825 milyon Pound‘a yani 1.4 milyar Dolar‘a dek yükseldi. Dönemin bankacılık sektörünün ve piyasanın büyüklüğüne bakıldığında söz konusu rakamlar Barings için korkunç boyutlardaydı.

Barings Bank, 26 Şubat‘ta iflasını açıkladı. Nick Leeson, Singapur’a geri gönderildi ve ülke mahkemesinde yargılanarak, Changi Hapisanesinde 6 yıla hükümlü edildi. Hapisanede kaldığı dönemde, 1996 yılında otobiyografisini yazdı ve yayınladı: “Rouge Trader“. Eşi Lisa, hapse girmesinden sora Leeson’dan boşandı. Sonradan hostes olan Lisa, kısa bir süre sonradan başka bir evlilik gerçekleştiriyordu.

1999 yılında kolon kanseri teşisi konulması üstüne serbest bırakıldı. Aynı yıl otobiyografisi, aynı isimle “Rouge Trader” olarak beyaz perde’ye uyarlandı. James Dearden‘ın yönettiği filmde Leeson’u Ewan McGregor, eşi Lisa’yı ise Anna Friel oynadı.

Bir süre sonra kanseri yenen Leeson, 2003 senesinde, İrlandalı bir güzellik uzmanı olan Leona Tormay‘le ikinci kere dünya evine girdi. Şu sıralar Galway Futbol Klübü‘nün CEO’luğunu yapan Leeson, Back from the Brink adında bir kitap daha yayınlamıştır. Leeson’ın SIMEX de giydiği ceketi 21.000 Pound‘a açık artırmayla satılmıştır.