Samipaşazade Sezai Biyografisi
“Sergüzeşt” adlı romanı ve “Minik Şeyler” adlı öyküsüyle Türk Edebiyatı’na manâlı eserler vermiş yazarımızdır.
1860 yılında istanbul’da doğan Samipaşazade Sezai, devrin ileri gelenlerinden Abdurrahman Sami Paşa‘nın oğluydu. Babasının konağında özel eğitim fark etti. Yirmi yaşına dek edebiyat konusunda eğitim aldı. 1880 yılında ağabeyi Suphi Paşa’nın başında olduğu Evkaf Nezareti Mektub-i Kalemi‘nde memur olarak işe başladı. 1874 yılında “Kamer” adlı gazetede söylev türündeki birincil yazıları yayımlandı ve bu suretle adını duyurdu. Arkasından 1879 yılında 3 perdelik oyunu olan “Şir” kitap olarak basıldı.
Babasının ölümünden sonra Londra elçiliğine atanarak ikinci katiplik görevine atandı. 4 yıl İngiltere‘de kalarak İngiliz ve Fransız Edebiyatı konusunda kendini ilerletti. Ardından elçilikteki işinden istifa ederek İstanbul’a döndü ve İstişare Odası’nda memur olarak çalışmaya başladı. 1885 ile 1901 yılları arasında bu görevian da edebiyat eğitimine devam etti.
1889 yılında ilk romanı “Sergüzeşt“i yazdıktan sonradan göz hapsine alındığını düşünerek 1901 yılında Paris‘e gitti ve burada “Jön Türkler“e katıldı. 1908 yılında Meşrutiyet ilan edilene değin burada kaldı. Bu süre dahilinde İttihat ve Terakki‘nin Paris merkezinde tahsis aldı. İttihat ve Terakki’nin yayın organı olan “Şura-ı Ümmet” gazatesinde yazarlık yaptı. Yazdığı yazılar Abdülhamit II‘in rejimini eleştiren yazılar oldu.
1908 yılında İstanbul’a döndükten daha sonra ertesi sene Madrid Büyükelçiliği’e atanarak oraya gönderildi. I. Dünya Savaşı‘nın başlamasından sonradan Madrid’ten ayrılarak İsviçre‘ye geçti. Savaşın bitmesinden sonra 1921 yılında emekli olarak İstanbul’a döndü.
Yaşamının son yıllarında Türkiye Büyük Millet Meclisi‘nin kararıyla kendisine “Hidamat-ı Vataniyye Tertibinden” ücret bağlandı. 26 Nisan 1936‘da İstanbul’da vefat etti.
İlk ve onu üne kavuşturan romanı “Sergüzeşt”, Türk Edebiyatı’nın önemli eserleri arasında sayılmaktadır. Bir paşazade ile bir cariyenin aşk öyküsünü anlatan kitap, romantizmden gerçekçiliğe geçişin başarılı örneklerinden biri olmuştur. Namık Kemal ve Abdülhak Hamit Tarhan gibi yazarların etkisinde kalmış, Batı Edebiyatı’na yönelmiştir. Alphonse Daudet‘den esinlenerek yazdığı kısa öykülerle batılı anlamda birincil realist ürünleri vermiştir.
Eserleri :
Següzeşt (1889), Minik Şeyler (1892), Şir (Arslan) (1879), Rumuzu’l-Edeb (1900), İclal (1923)
