I. Konstantin

I. Konstantin Biyografisi

Hıristiyanlığı kabul eden ilk Roma imparatoru, Konstantinopolis (İstanbul) kentinin ve Doğu Roma İmparatorluğu’nun “Büyük Konstantin” lakabıyla anılan kurucusudur.

I. Konstantin, 27 Şubat 272 tarihinde günümüzde Sırbistan Cumhuriyeti toprakları içinde kalan İlirya, Naissus (Niş)’de doğmuştur. Tam adı Flavius Valerius Aurelius Constantinus Augustus’dur. Babası o vakit bir Romalı general olan Konstantius Chlorus, annesi Helena idi.

I. Konstantin, 291’de 19 yaşında iken o zaman imparator Diocletianus’un yaşadığı Roma İmparatorluğu’nun (Bizans İmparatorluğu) idari merkezi olan Nikomedia’da imparatorun hizmetine girdi. Babası Konstatinus Cholorus bu sırada Roma’da Praetorian Prefect (Roma’da imparatorluk muhafızlarının lideri) idi. 293 yılında babası Kontantinus Cholorus, Batı Roma imparatorluğunu yöneten Augustus Maximinus’a daha yakın edinmek için eşi Helena’yı boşayarak, Maximinus’un kızı Flavia Maximiana Theodora ile evlilik yaptı.

293 yılında İmparator Diocletianus imparatorluğun idaresinde gayet büyük bir reform yaparak Roma İmparatorluğu’nu Batı ve Doğu parçaları olarak ikiye bölerek Tetrarşi sistemini oluşturdu. Her parça bir “Augustus” göre yönetilecekti ve onun ödev edeceği bir “Sezar” göre desteklenecekti. I. Konstantin’in babası Konstantius Chlorus bu sistem içinde hemencecik en yüksek mevkilere erişmeye başladı.

293-305 yılları aralarında babası Batı Roma’da Maximianus ile Sezar olarak; 305 – 306’da Batı’da Augustus olarak ve Doğu Roma’da Augustus olarak Galerius imparatorluk yaptı.

sırası gelmişken I. Konstantin de tetrarşi sisteminde yüksek mevkilere geçmeye başladı. I. Konstantin, Batı Roma imparatoru olan babasının İngiltere’ye yaptığı bir sefer sırasında 25 Temmuz 306 tarihindeki vefatından peşinde askerler tarafından onun yerine geçirildi. 307-310 arası imparator olmak için mücadele eden altı kişinin çarpışmalarıyla geçti. 310’da Maksimianus, 311’de Galerius öldü. Roma’yı ele geçirmiş olan Maksentius üstüne yürüyen Konstantin 312’de onu öldürerek İtalya’nın tümünü ele geçirdi. Fakat I. Konstantin’in bütün Roma İmparatorluğu’nun tek hâkimi olması için bütün 18 sene geçmesi gerekecekti.

Bu Nedenle imparatorluğun batısı Konstantin’e, doğusu da Licinus’a kaldı. giderken Konstantin kız kardeşi Constantia ile Licinus’u evlendirerek ilişkilerini sağlama aldı. Konstantin’in 313’te yayınladığı ve din özgürlüğünü içeren “Milano Fermanı”, Licinus ile aralarının açılmasına niçin oldu. Hıristiyanlığa yakınlık duyan Konstantin’e karşılık Licinus fazla tanrılı dinden yanaydı. Aralarındaki stres 314’te Balkanlar’da yapılan bir dizi savaşla su üstüne çıktı. Savaşı Konstantin kazanmasına karşın Licinus ile anlaşmayı yeğledi. Batı topraklarından yalnız Trakya’yı Licinus’a verdi ve vahşi akınları açık havada birbirlerinin topraklarına girmemeyi kararlaştırdılar.

323’e kadar anlaşmış görünen iki imparator, sezarların seçiminde anlaşmazlığa düştüler.

I. Konstantin, 18 Eylül 324 tarihinde yapılan (Üsküdar) Hrisopolis Muharebesi’ni de Doğu Roma imparatorunun ordusunu yenerek Roma İmparatorluğu‘nun mutlak hâkimi olma yolu da açıldı. Doğu Roma imparatoru Licinius‘un yenilmesiyle birlikte, I. Konstantin İskoçya’dan Kızıldeniz’e, Fas’tan Dicle Irmağı’na dek uzanan büyük bir imparatorluğun tek hâkimi oldu. Fakat Licinus; eşi Constantia’nın ricasıyla yaşamı bağışlandıysa da 325’te devlete ihanetle suçlanarak öldürüldü.

Megaralı Byzas göre MÖ 667 yılında kurulan Byzantium‘un benzersiz konumu, I. Konstantin‘in dikkatinden kaçmadı. Burası, Pontus Euxinus (Karadeniz) ve Asya’dan geçen ticaret yollarının büyük kısmını yoklama edebilecek bir noktaydı.

İmparatorluğun köhneleşmiş kurumları ve alışkanlıklarıyla Roma‘dan yönetilmeye devam edemeyeceğini gören I. Konstantin, Byzantion‘u 13 Mayıs 330 tarihinde imparatorluğun yeni başkenti olarak bildiri etti. Kente “Yeni Roma” anlamına gelen Nova Roma adını veren I. Konstantin, Senato ve öteki tüm kurumları buraya taşıttı.

Byzantium kentine Roma İmparatorluğu’nun başkentini taşıttıktan sonradan I. Konstantin, tarihin en büyük kentsel gelişim planlarından birini hazırladı. MS 330 yılından 337’ye kadar olan yedi takvim süreç içinde tam bir şantiye alanına dönen kentte; fazla sayıda dini bina, yeni yol ve su kemeri yapı edildi. İmparator Konstantin yeni şehri için tüm imkanları seferber etti. Karadeniz’den kereste, Marmara adasından misket getirtti. Binlerce sanatkâr, emekçi, kalfa ve mimar şehrin yapımı için çalıştı. Hatta İmparatorun 40.000 Got askerini işçi olarak getirtip çalıştırdığı rivayet edilir.

Sultanahmet’te bugün “At Meydanı” olarak yerde yer alan Hippodromos, I. Konstantin döneminde genişletilerek bugünkü boyutlarına ulaştı. 100.000 kişinin oturabileceği boyutlarda yapı edilen Hippodromos’un tribünlerine ait parçalar İstanbul Kazıbilim Müzesi’nde korunuyor olup, Spina’sında yer alan sütunlardan üçü (Tutmosis Sütunu, Yılanlı Kolon ve Örme Dikilitaş) hâlâ ayaktadır.

Roma’yı zeka geride bırakabilmek namına yeni başkentine imparatorluğunun 4 bir yanından eserler getirtti. Bunların arasında bugünkü Sultanahmet meydanında bulunan ve o dönem hipodromun içine yerleştirilen Mısır Dikilitaşı, Örme Dikilitaş ve Yılanlı Sütun da yer alır. Kendi adını içeren Forum Konstantin ve bu forumun bütün ortasında bulunan Çemberlitaş ile sıfır noktası olarak kabul edilen Milyon Taşı da I. Konstantin’in eserleri arasında bulunmaktadır.

Kenti çevreleyen Septimius Severus surlarını yıktırarak kendi adıyla anılacak yeni bir sur ve kuleler sistemini yapı ettiren I. Konstantin, yeni başkentin planını kişisel olarak çizdi. Bugün bile İstanbul kentinin Suriçi’nde kalan kısmı, büyük ölçüde bu plana vefalı bir şekilde şekillenmiş durumdadır.

I. Konstantin’in 22 Mayıs 337 tarihindeki ölümünden daha sonra “ikinci kurucusunun” adıyla anılmaya başlanan ve “Konstantinopolis” adını bölge şehir halkı; Roma, Bizans ve Osmanlı imparatorluğu‘nun takriben 16 asır her tarafında başkenti olma işlevini kesintisiz sürdürdü.

I. Konstantin‘in vaktinde çok tanrılı olan halkına Hıristiyanlara din özgürlüğü tanıması ve tüm imparatorluğun pagan inanç sistemini bu tek tanrılı yeni dine geçirmeye başlamasıyla tanınır. Bu tavrı nedeniyle Ortodoks kiliseleri göre “azizlik” mertebesine yükseltilerek kutsanmıştır.

Evlilikleri :
1.eşi: Minervina (e. MS 303–MS 307)
2.eşi: Fausta (e. MS 307–MS 326)

I. Konstantin, 22 Mayıs 337 tarihinde İzmit Körfezi’nin ucundaki Nikomedia kentinde 65 yaşında ölmüştür. İstanbul‘da Havariyyun Kilisesine defnedildi.