Sütçü İmam
Sütçü İmam Biyografisi
Kahramanmaraş’da Kurtuluş savaşının ilk kurşunu Sütçü İmam tarafından 31 Ekim 1919 tarihinde Fransız-Ermeni askerlerine atılmıştır.
Sütçü İmam, 1871 yılında Kahramanmaraş‘ta doğmuştur. Esas adı İmam, süt satarak geçimini sağladığı için “Sütçü” lakabı verilmiştir. Geçimini Kahramanmaraş uzunoluk semtinde süt satarak sağlıyordu.
Mondros Mütarekesi taksim projesine kadar; Antep, Maraş ve Çukurova bölgesi Fransız işgal bölgesi olarak taksim edilmişti. 2 Şubat 1919‘da çoğunluğu Hintli askerlerden oluşan İngiliz askerleri Maraş’ı işgal etmişler ve şimdiki Ticaret Lisesinin yanındaki kışlaya yerleşmişlerdir. 29 Ekim 1919 tarihine değin bu bölgede kalan İngiliz askerleri, Ermenilerin kesintisiz başvuruları ve bu yöndeki girişimleri sonucu Fransız askerleri ile yer değiştirmişlerdir. 2000 karakter gönüllü Fransız lejyoneri Ermeniler, Fransız ve Cezayirli askerlerden oluşan birlikler 29 Ekim 1919 tarihinde Maraş’a geldiler.
31 Ekim 1919 cuma günü akşamına değin, Fransızlarla beraber gruplar halinde şehri dolaşan Ermeniler Türk halkına ağır hakaretler ve küfürlerle mütecaviz davranışlarda bulundular.
31 Ekim 1919 cuma günü Uzunoluk hamamından meydana çıkan 3 kadın ve bohçalarını içeren bir erkek çocuğu gören Fransız-Ermeni devriyesinden bir asker; “Burası artık Türk memleketi değildir. Fransız müstemlekesinde peçe ile gezilmez!” diye bağırıp kadınların peçesini başlamak istedi. Kadınlar sırası gelmişken bağırarak takviye istediler. Olay yerine birincil müdahale eden Çakmakçı Sait; “Gâvur oğulları! Dokunmayın bacılarıma!” diyerek Fransız Ermeni Lejyonerlerinin üzerine yürüdü. Üstünde silah olmayan Çakmakçı Sait, açılan ateş sonucu ağır yaralandı ve sonra öldü.
Bu sırada adı İmam olan ve geçimini temin etmek için süt sattığı için Sütçü İmam olarak bilinen İmam, yanına bulunan silahı ile alev açmış ve bir Fransız-Ermeni Lejyoner askerini öldürmüş, bir diğerini de yaralamıştır. Ermeni ve Fransız askerleri Sütçü İmam’ı aramaya başlayınca Nalbant Bekir’den aldığı bir atla Bertiz’in Ağabeyli köyünde bulunan Beyazıt oğlu Muharrem Bey’in yanında gitti. Ermenilerin ve Fransızların tüm çabalarına rağmen Sütçü İmam bulunamaz.
Bu durum yüzünden Maraş şehrinin adı sonradan Kahramanmaraş adını almıştır.
Sütçü İmam, Bertiz bölgesinde Yüzbaşı Muharrem Beyazıt komutasındaki birliğin hazırlıklarına katılır. Olaydan daha sonra Sütçü İmam ev konut aranır. Fakat hiç kimse nerede olduğu bilgisini vermez. Hatta dayısının oğlu olan Kireççioğlu Kadir’e yerini öğrenmek için işkence yapılır, burnu ve kulakları kesilerek öldürülür. Bir tabutun içine koyularak, vatandaşa gözdağı olsun diye hükümet meydanında vatandaşlara teşhir edilir.
31 ekim 1919 tarihinde düşmana ilk kurşunu atıp Kahramanmaraş‘taki Kurtuluş hareketini başlatan Sütçü İmam, düşmanın Maraş’tan kovulmasından sonradan, harpteki fedakarlıklarına mükafat olarak Belediyeye odacı görevi ile işe alınmıştır. Keza bu vazifesi dışında kaledeki topun idaresi kendisine verilmişti.
19 Kasım 1922 tarihinde son Osmanlı İslam Halifesi yapılan II. Abdülmecid’in onuruna 101 pare top atışı yapılırken top aracı çok ısındığı için 21. ya da 22. top atışı esnasında alev alır ve toptan bir parça koparak alnına saplanır. Anında hastaneye kaldırılan Sütçü İmam Alman Eytamhanesinde tedavi altına alındıysa da iki gün daha sonra 25 Kasım 1922 tarihinde 51 yaşında vefat etti. Çınarlı Cami mezarlığına defnedildi.
Sütçü İmam evli idi ve üç kız bir erkek çocuğu vardı.
İlk kurşunun Sütçü İmam göre atıldığı Kahramanmaraş Uzunoluk meydanında 1936 yılında Belediye başkanlığı yapan Hasan Sukuti Tükel göre bir anıt ve çeşme, 1977 yılında da Kıbrıs meydanına Kurtuluş anıtı yaptırılmıştır.
Fransız ve Ermenilerin hamamdan meydana çıkan Türk kadınlarına sataşmaları neticesinde Sütçü İmam’ın birincil kurşunu atarak Milli Mücadeleyi başlattığı olayın yaşandığı Uzunoluk Hamamı Kahramanmaraş Belediyesi tarafından tekrar yapı edildi ve Kurtuluş müzesi olarak hizmete açıldı.
