Afet İnan

Yıkım İnan Biyografisi

Hoca, tarihçi ve sosyoloji profesörü. Atatürk’ün manevi kızıdır.

Cumhuriyetin ilk tarih profesörlerinden birisidir. Türk Tarih Kurumu’nun asbaşkanlığını yapmıştır. Türk Tarih Tezi’ni ortaya koyan tarihçiler arasında yer alır.

Afet İnan, 30 Ekim 1908 tarihindrani) kasabasında doğmuştur. Babası orman memuru İsmail Hakkı Uzmay Şumnu, annesi Doyran Müderrisi Emrullah Efendi’nin torunu olan Şehdane Hanım’dır. Ailesi Balkan Savaşları’ndan sonradan Anadolu’ya taşındı. Babası Anadolunun bir çok yerlerinde orman memuru, müfettişi ve müdürü olarak çalışmış ve sonra Bolu Milletvekilliğine seçilmiştir.

(Babasının görevi nedeniyle) aralıksız tayinler sebebiyle yer değiştirdiğinden, ilk öğrenimini Adapazarı, Ankara, Mihallıççık (Eskişehir) ve Biga’da yapmıştır. 1920’de altı takvim ilkokul diplomasını aldı. Bursa’ da okuduğu Kız Öğretmen okulundan 1925 te mezun olmuş; İzmir’de Redd-i İlhak İlkokulu’nda göreve başlamıştır. İzmir’de öğretmenlik yaparken Atatürk ile tanışma fırsatı bulunca; Mustafa Kemal Atatürk tarafından Fransızca öğrenmesi için İsviçre’nin Lozan şehrine gönderilmiştir.

Afet Hanım, 1925 yılında Redd-i İlhak İlkokulu’nda yeni göreve başladığı sırada bir akarsu ziyaretinde cumhurbaşkanı Atatürk ile tanışma fırsatı buldu. Annesinin ailesinin Selanik’in Doyran kasabasından olması nedeniyle cumhurbaşkanının ilgisini çekti ve Atatürk ertesi gün ailesiyle tanıştı. Gazi Paşa’ya öğrenimini devam etmek ve tanıdık olmayan dil öğrenmek istediğini açıklamış olan Yıkım Bayan, kısa bir zaman daha sonra Ankara’ya atandı. Bakanlığın izniyle İsviçre’nin Lozan şehrine Fransızca öğrenmek için gönderildi

1927 de döndükten daha sonra bir süre İstanbul Fransız Kız lisesine (Nötre dame de Sion) devam edip öğrenim fark etti. 1929 da ortaöğrenim tarih öğretmeni elde etmek için sınava girmiş, kazanmıştır. Ve Ankara Musiki Muallim mektebinde Tarih ve Yurtbilgisi derslerini okutmak üzere göreve başlamıştır. 1933 ten sonradan da Ankara Kız lisesinde görevlendirilir.

Facia İnan, yabancı okullarda okuduğu tarih kitaplarında Türk milleti için kullanılan, kaba ve ikinci derecede halk müziği deyimleri millî hislerini rencide ettiği için öğretmenlerine itirazda bulunmuştur. Bu kitabı Atatürk’e gösterdiği vakit üstünde alaka ile durulmuş ve bu konularda amaçlamak üzere tarihçileri bir araya toplayarak vazifeler verilmişti.

Atatürk’ün isteği üstüne 3 Nisan 1930’da Türk Ocağı’nda Türk kadınlarının tercih haklarına ilişkin bir konferans verdi. Bu konferans, Yıkım İnan’ın verdiği ilk konferanstı. Bu konferans için zamanın en meşhur hatibi Hamdullah Suphi Bey’den dersler bölge Yıkım Hanım’ın giyeceği elbiseyi bizzat Mustafa Kemal ATATÜRK çizmiş ve gömleği için kendi pırlanta kol düğmelerini hediye etmişti.

Yıkım İnan, 1930 yılında Türk Ocakları Kurultayında Aksaray delegesi olarak tarih üstünde çalışanlara yük verilmesini teklif etti. Bundan sonra “Türk Tarih ve medeniyetini ilmî bir surette muayene ve tetebbu eylemek üzere” Türk Tarih heyeti teşkil edilmiş ve orada vazife almıştır. 15 Nisan 1931 de Türk Tarihi Muayene Cemiyeti ve 1935 te de Türk Tarih Kurumu adını bölge bu teşekkülün. Bir numaralı kurucu üyesi olarak çalışmalara katılmış ve yayınlarda bulunmuştur.

1935 yılında Ankara’da kurulması öngörülen Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde Yıkım înan’a da öğretim görevi verilmesi teklif edilince kendisi yüksek öğrenimini ve doktorasını yapmadan bunu kabul edemiyeceğini bildirmiştir. Bundan sonradan Cenevre Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik bilimler fakültesinin yakın çağ ve Modern tarih bölümüne kaydolarak öğrenimine devam etmiştir. Lisans tezi olarak “Türk Osmanlı devrinin ekonomik tarihi” ni sunduktan sonradan, bütün derslerin sınavlarını geçmiş ve Temmuz 1938 de mezun olmuştur. Doktora için öteki sınavları da geçerek çabuk savunmasını yapmış ve Temmuz 1939 da Sosyoloji doktoru unvanını almıştır. 1942 de doçentlik sınavını geçerek bu unvanı ile derslerine devam etmiştir. 1950 de sınavı vererek Profesör olmuştur.

Yurda döndükten daha sonra Kız lisesindeki derslerine devam etmekle beraber, Dil ve Tarih-Coğrafya fakültesinde Doçent vekili olarak atanmıştır.

1950 den sonraki ders yıllarında Ankara Fen Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi, Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Ankara Harp okulunda Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi konularında dersler vermiştir.

Tarih ve sosyoloji çalışmaları yanına Atatürk’e ilişkin araştırmalar da yapan İnan, bunları kitap olarak yayınladı.

1961-1962 yıllarında İngiltere’de incelemeler yaptı. 1955-1979 arasında da UNESCO Türkiye Ulusal Komisyonu’nda Türk Tarih Kurumu’nu temsil etti. Ankara Üniversitesi Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Ihtilal Tarihi kürsüsü başkanlığını yaptı, 1977 yılında bu görevde iken kendi isteğiyle emekli oldu.

Üyesi olduğu Uluslararası kuruluşların da dış memleketlerdeki toplantılarında bilhassa Türk medeniyet tarihi ve Türk bayan hakları üzerinde tebliğler vermiştir. Türk medeniyetine ve Türk Cumhuriyetine ait kitapları yabancı dillerde yayınlanmıştır. Türk kadın hakları üzerindeki kitabı UNESCO tarafından Fransıa “Courrier” dergisinde dokuz dile çevrilmiştir.

Atatürk vasiyetnamesinde Felaket İnan için; “yaşadığı müddetçe şimdilik (şimdiki halde) ayda 800 lira verilecektir” diye vasiyette bulunmuştur.

1940 yılında bayan hastalıkları ve doğum uzmanı olan Rıfat İnan ile evlendi. Felaket İnan 8 Haziran 1985 günü 76 yaşında Ankara`da yaşamını kaybetti. Arı adında bir kızı, Demir adında bir oğlu vardır.

Eserlerinden Bazıları :
Türk Tarihinin Başlıca Hatları (1930)
Mimar Sinan (1937)
Türkiye Halkının Antropolojik Karakterleri ve Türkiye Tarihi (1947)
Atatürk’cilt Anılar (1950)
“Eski Mısır Tarihi ve Medeniyeti (1956)
Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler (1958)
Tarih Baştan Başa Türk Kadınının Hak ve Görevleri (1964)
Uygar Bilgiler ve M.Kemal Atatürk’ün El Yazıları (1968)
Devletçilik İlkesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı (1972)
İzmir İktisat Kongresi, 1923 (1982)

Kurucusu ve Üyesi Olduğu Dernekler:
Türkiye’deki Dernekler:
Türk Tarih Kurumu (kurucu ve yönetici)
Çocuk Haklarını Koruma Derneği (kurucu)
Türk Kadının Sosyal Hayatı Muayene Kurumu
Milli Kütüphane’ye Destek Derneği

Yurtdışındaki Dernekler :
Cenevre Tarih ve Arkeoloji Topluluğu (Cenevre, 1936)
Uluslararası Insanbilim Enstitüsü (Paris, 1937)
Milletlerarası Kadınlar Birliği (Kopenhag)
Avrupa Kültürü Cemiyeti (Venedik, 1957)