Atilla Dorsay

Atilla Dorsay Biyografisi

Mimar, Sinema Eleştirmeni, Yazar

Atilla Dorsay, 17 Mart 1939 tarihinde İzmir, Karşıyaka’da doğmuştur. Annesi Rahime Hanımdır. Babası Avni Bey Yunanistan’ın Yanya şehrindendir. Babası ailesiyle 1910 yılında Türkiye’ye göç etmiştir. Işık Halkası ve Ayşe adlarında kız kardeşleri vardır. İlkokulun birincil üç senesini İzmir Karşıyaka’daki Ankara İlkokulu’nda okudu. Ardındaki aile istanbul’a taşındı. İlkokul 4. Sınıftan itibaren Galatasaray‘da okumaya başlar.

Galatasaray lisesinden 1957 yılında mezun olduktan sonra, 1964 yılında Devlet Hoş Sanatlar Akademisi (Mimar Sinan Üniversitesi) Yüksek Mimarlık bölümünden mezun oldu. Az Önce okulunu bitirmeden 1960 yılında Karaköy’e yanaşan tanıdık olmayan gemilerle gelen turistlere Fransızca İngilizce çevirmen rehberlik yaptı. Bu iş sırasında, okuldan ayrılarak bir yıllık bir Fransa macerası bile yaşadı. Gittiği Paris‘te bir sene baştan başa haftada 5-6 film izledi. Türkiye’ye döner ve 1962’de mezun olması gerekirken iki sene geç kalma ile bitirebilir Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Bölümünü.

Okul bitince yerine geçen kimse subay olarak askerliğini yaptı. Daha Sonra da 1966 yılında İstanbul Belediyesi İmar ve Tasarlama Müdürlüğü’nde çalışmaya başladı. Ali Sami Yen Stadı’nın, yol tarafında kalan kısmındaki binaların sahipleri ile o zamanlar dişe diş bir çaba vererek, binaların staddan oldukça geriye yapılmasını sağladı. Bu görevde 2,5 sene çalıştı.

1966 yılında Cumhuriyet gazetesinde sinema üzerine yazılar yazmaya başladı. Cumhuriyet gazetesinde 1993 yılına dek 27 yıl aralıksız yazdıktan sonra Milliyet ve Yeni Yüzyıl’da yazdı. En son olarak Sabah‘ta yazmaya başladı. 8 Nisan 2013 tarihinde sabahtan da ayrıldı.

1985 yılından itibaren TRT 2’de film programları yaptı. Sinema 100 Yaşında kuşağında manâlı klasikler sundu. Sinema Büyüsü kuşağını hazırlayıp sundu. 1986 yılından 1995 yılına kadar TRT Radyo 3’te müzik programları yaptı. Atv’de yayınlanan Yaşamdan Dakikalar adlı programda yer aldı.

Atilla Dorsay, sinema yazıların yanı sıra çoğu şenlik ve yarışmalarda juri üyeliği de yaptı. Milletlerarası Sinema Yazarları Federasyonu Türkiye temsilcisidir. 1993 yılında kurulan Sinema Yazarları Derneği’nin (SİYAD) kurucu üyeleri aralarında yer alan Dorsay, müziğe olan ilgisi ile 1995 yılına değin 9 yıl her tarafında TRT Radyo 3’te müzik programı hazırladı. Sinema dışarıya yemek kültürü, şehircilik ve yaşam kültürü üstüne yazılar yazarak kitaplaştırdı.

1979 yılında çevrilen yönetmenliğini Cüneyt Arkın’ın yaptığı “Vatandaş Rıza” adlı filmin süreklilik ekibinde olmuştur. Oyuncular ise Cüneyt Arkın, Betül Arkın, Murat Arkın, Sümer Tilmaç, Osman Seden, Gürol Ünlüsoy olmuştur.

Atilla Dorsay, 1973 yılında Leman Karaca ile evlendi. Gökhan ve Ece adında iki çocuğu vardır.

Sinema eleştirmenliğine başlayışını Can Dündar‘la röportajında şöyle anlatır:

“Türk sineması da 60’ların sonlarında büyük bir atılım halindeydi. Ömer Lütfi Akad en hoş filmlerini yapıyordu. Yılmaz Güney olayı Seyit Han filmiyle patlak vermişti ve ben de büyük heyecan içindeydim. Ve 1970 yılı gelip çatıp Umut filmi bomba gibi patlayınca, gazete yöneticileriyle konuştum ve ben de Türk sineması hakkında yazmaya başladım. Ve Yılmaz Güney’in filmleriyle birlikte Türk sineması eleştirmenliğine de soyundum ve bu o zamandan beri aksamadan devam etti. Öyle ancak, 70’li yıllarda yazdığım yazılar, birazcık da ‘Umut’ filminden yola çıkarak “sinemamızın umut yılları” adıyla kitaplaştı.”

Ödülleri:
– Legion d’Honneur-Palmes Academiwues Nişanı
– TDK Basın Ödülü
– İstanbul, İzmir ve Antalya festivalleri Emek Ödülleri

Eserlerinden Bazıları :
1977 – Mitos ve Şüphe
1984 – Sinema ve Çağımız 1
1985 – Sinema ve Çağımız 2
1996 – Beyaz Perdede Kırmızı Filmler
1986 – Yüzyüze, 1986
1986 – Sinemayı Sanat Yapanlar
1986 – Yönetmenler, Filmler, Ülkeler 1
1988 – Yönetmenler, Filmler, Ülkeler 2
1988 – Yılmaz Güney Kitabı,1988
1989 – Sinemamızın Umut Yılları 1970-80 Arası Türk Sinemasına Bakışlar
1990 – Yüreğimin Orta Yeri Sinema
1991 – Benim Beyoğlum, 1991, Modern Yayıncılık.
1991 – O İsimler, O Yüzler, 1991
1993 – Ağız Tadıyla, 1993
1994 – Ajda Pekkan‘ın Yüzü veya Değişimler Çağı
1995 – 12 Eylül Yılları ve Sinemamız 160 Filmle 1980-90 Arası Türk Sinemasına Bakışlar
1995 – 100 Yılın 100 Yönetmeni
1996 – 100 Yılın 100 Filmi, 1996
1998 – Sinema ve Çağımız , 1998
1998 – Hayatımızı Değiştiren Filmler 1985-1995, 1998
1999 – 100 Yılın 150 Oyuncusu
2000 – Sinema ve Bayan
2001 – Düşen Yapraklar, Geçen Yıllar Işık ve Gölge Yazıları
2002 – Bir Kıtadan Öbürüne Hayat ve Vefat Kentleri
2003 – Sümbül Sokağın Tutsak Kadını, 2003
2003 – Ne Şurup – Şeker Şarkılardı Onlar Kişisel Bir 20. Asır Pop Müzik Tarihi
2004 – İşte Büyü Zamanı Ihtiraslı Sinema Yazıları
2004 – Sinemamızda Çökme ve Rönesans Yılları: Türk sineması 1990-2004, 2004
2006 – Hayatımızı Değiştiren Filmler 1995-2005, 2006
2006 – Bir Eleştirmenin Objektifinden – Through the Lens of a Film Critic
2008 – Sinema… ve Unutulmayanlar
2009 – Dorsay’ın Penceresinden, 2009
2012 – Tümü Senin İçin – Acayip Aşk Öyküleri