Andrei Arsenyevich Tarkovsky
Andrei Arsenyevich Tarkovsky Biyografisi
Meşhur Rus yönetmen.
Andrei Tarkovsky, 4 Nisan 1932 tarihinde, şimdiki Rusya sınırları içinde yer alan ve Volga Nehri kenarındaki bir şehir olan Zavrazhe‘de doğdu. Annesi Maria Ivanovna bir oyuncu, babası Arseniy Tarkovsky ise meşhur bir şair ve çevirmendi. Tarkovsky, 1935 yılında ailesiyle birlikte gençliğinin büyük bir kısmını geçireceği Moskova‘ya gitti.
Andrei Tarkovsky’nin çocukluğuna iki kayda değer durum damgasını vurdu; 2.Dünya Savaşı‘nın başlamasıyla, babası Arseniy Tarkovsky orduya katıldı. Kendisi ve kız kardeşi Yat Limanı ise 1939 yılında ufak bir kasaba olan Yuryevetz‘e annesinin akrabalarının yanına gitti. Arseniy’in savaştan dönmesiyle beraber Tarkovsky ailesi 1943 yılında Moskova’ya geri döndü. Ama savaştan tek kolunu kaybetmnen Arseniy, bitmiş aile hayatına harmoni sağlayamadı ve karısı Maria’dan boşandı. Bu tarihten itibaren Tarkovsky annesi, babaannesi ve kız kardeşiyle beraber yaşamaya başladı.
Okulda düzenli olarak fotoğraf ve müzik çalışmalıyla ilgilendi. 1951‘de Moskova Doğu Dilleri enstitüsü‘ne kaydolduysa da geçirdiği bir hastalık nedeniyle bu bölümü tamamlayamadı. 1954 yılında ise Moskovadaki All-Union State Sinematografi Enstitüsü‘ne kaydoldu ve burada 6 yıl her tarafında sinema eğitimi aldı. Enstitüde Mikhail Ilych Romm, onun en değerinde verdiği hocası oldu. Romm, Tarkovsky’nin yeteneğinin gelişim sürecine tanıklık etti ve 1971 yılında ölene kadar Tarkovsky’e takviye verdi.
Tarkovsky, 1958 yılnda birincil yönetmenlik denemesi olan “Kontsentrat” (The Concentrate) adlı kısa filmi çekti. Bu dönemde enstitüde her öğrenciye yetecek donanım olmadığı için öğrenciler çalışmalarını iki yada üç karakter gruplar olarak yürütüyorlardı. böylece Andrei Tarkovsky, derslik arkadaşı Vasily Shukskin ile beraber bir Ernest Hemingway uyarlaması olan “Ubiitsy” (The Killers) adlı filmi çekti. Lakin bu “takım çalışması” dönemi en kayda değer meyvesini arkadaşı Andrei Mikhalkov Koncalovsky ile beraber çektiği “Katok i Skripka” (The Steamroller and the Violin) adlı filmle verdi. Bu film, Andrei Tarkovsky’nin enstitüdeki bitirme ödevi ve kendisini kanıtladığı birincil film olma özelliğini taşıyordu. “Katok i Skripka“, bununla birlikte onun daha sonraki yıllarda oluşturacağı çalışmalarına da ışık tutuyordu.
Tarkovsky’nin, Vladimir Bogolovun‘un hikayesini anlattığı ilk uzun metrajlı filmi “Ivanovo detstvo” (Ivan’ın Çocukluğu), Moskova’da 1962 yılında gösterime girdi ve aynı yıl Venedik Film Festivalinde Altın Aslan Ödülünü kazandı. Bu başarısı ona uluslararası bir ün kazanmasına ama benzer zamandaep oldu. 1969 yılında bitirdiği ve o sene Cannes Film Festivalinde ödül kazanan “Andrey Rublyov” adlı film Sovyet Film Depertmanının sansüründen fakat 1973 yılında geçebildi. 1974 yılında bitirdiği otobiyografik filmi “Zerkalo” (The Mirror-Ayna) ise kuvvetli brokratik engellemeler yüzünden batı Avrupa salonlarına fakat bir yıl sonradan ulaşabildi.
1971 – 1972 yıllarında, Stanislav Lem‘in bilim-kurgu eserinden uyarlayarak çektiği Solaris ile Tarkovsky, Sovyetler Birliği‘nde izafi olarak zararsız olan bir konuya -uzaya insan gönderilmesine- değiniyordu. Lakin bu filminde de uzun bir tenkit ve itiraz listesi sıralamayı ihmalkârlık etmiyordu. 1979 yapımı “Stalker” Tarkovsky’nin Sovyetler Birliğinde çektiği son film oldu. Bu soğuk ve gamlı bilim-kurguyu Strugatsky kardeşlerin “Roadside Picnic” adlı eserinden sinemaya uyarlamıştı.
1982 yılında “Nostalghia“yı sürüklemek için İtalya‘ya gitti. Sovyet-İtalyan iki taraflı yapımı olan bu filmin senaryosu, şair Tonino Gurerra‘nın kaleminden çıkmıştı. Ancak konusu bununla beraber Tarkovsky’nin de kaderi olacak tipik bir rus açmazıydı: Kendi ülkesinde yaşaması olası olmayan, yurtdışındaki bir sanatçının memleketinin hasretiyle yanıp tutuşması.
1985 yılının sonunda son filmi olan “Offret“i (The Sacrifice) çektikten bir yıl sonradan, 26 aralık 1986‘da Paris‘te akciğer kanserinden dolayı hayata gözlerini yumdu.
