A

Auguste Comte

Auguste Comte Biyografisi

Fransız sosyolog, matematikçi ve filozof Auguste Comte, sosyolojinin babası olarak tanımlanmaktadır. Evrim Teorisi’nin kabul edilmesinde kayda değer rolü olan paradigmanın en önemli unsurlarından biri pozitivizmdir. Auguste Comte pozitivizmin kurucusu ve en ünlü temsilcisidir. Pozitivizm gerek 19. yüzyılın gerekse 20. yüzyılın en etkili felsefi sistemlerinden birisi olmuştur.

Auguste Comte, 19 Ocak 1798 tarihinde Fransa’nın Montpellier kentinde ailesinin üç çocuğundan biri olarak doğmuştur. Bütün adı Isidore Marie Auguste François Xavier Comte’dır. Babası ödenti dairesinde memur, annesi ise konut hanımıydı. Auguste Comte, fiziki açıdan sağlıksızdı. Cılız bedeni, miyopluğu, mide hastalığı yaşamı boyunca sorun oldu. Anne babasının tuttuğu yaşlı bir öğretmenden Latince dersi aldıktan daha sonra, 9 yaşında ortaokula başladı. Yatılı hayatı ona güç geldi. Ama zihinsel gelişimi yaşının ilerisinde olduğundan, derslerinde fazla başarılı oldu.

14 yaşında Katolik Kilise’sinden ayrıldı. 15 yaşında Paris Politeknik Okulu sınavına girdi. Çok başarılı olmasına rağmen yaşının küçüklüğü sebebiyle okula kabul edilmedi. Lise son sınıfta hastalanan matematik öğretmeninin yerine ders verecek değin konuya egemendi. Ekim 1814 de Paris Politeknik okuluna girdi. Okulun zamana alt sıkı disiplini, baş eğmez tavırlı Auguste Comte’a tarafından değildi. Burada 2 sene kaldı.

Napolyon Bonapart Elbe adasına kaçtığında, ondan nefret edilen şey ettiği halde, Paris’in tanıdık olmayan işgalinden kurtarılması amacıyla savaşa giden öğrencilere katıldı. Geceleri okuldan kaçıp, Paris sokaklarında dolaşması, okul yönetimine yönelik bir takım davranışları nedeniyle, polis gözetiminde Montpollier’e gönderildi. Okulu da Cumhuriyetçi eğilimlileri sebebiyle, idare kadar kapatıldı.

Auguste Comte, az daha toplumun aynası olan Paris’deri uzak kalamadı. 18 yaşında Paris’e döndü. Bu yeni döneminde, özellikle Felsefe ve Tarih kitapları okudu. 18. yy. Fransız düşünürlerinden, Montesquieu, Marquis de Condorcet, Turgot’nun görüşlerinden etkilendi. Etkilendiği düşünürler aralarında, David Hume ve Immanuel Kant da bulunuyordu. İçinde yaşadığı toplumsal koşullar ve anılan düşünürlerin görüşlerinden de yararlanarak kendi benzersiz sentezini oluşturdu. Tanıştığı kişiler aralarında, sonra bozuşacağı, sosyalizmin kurucularından Saint Simon da vardı. Toplumsal konuların yanı sıra, matematik, astronomi, fizik, kimya, biyoloji çalışmalarını da sürdürdü.

İLGİLİ BİYOGRAFİ :   Alexandra Daddario

1821 yılında tanıştığı bir terzi olan Caroline Massin ile19 Şubat 1825 tarihinde evlendi. Birkaç ayrılıktan daha sonra 1842 yılında boşandı. Doğduğu yerde eski dostları kadar iyi karşılanmadı. Paris’e dönerek özel bir gruba ders verme girişimi, ruh sağlığı sorunları yüzünden yarıda kaldı. 1827 yılı başlarında “Sen” nehrine atlayarak intihar girişiminde bulundu. bütün olarak sağlığına 1827 yazında kavuşabildi. 1829 yılında yarım kalan konferans dizisine bitmiş başladı. Bu defa başarılı oldu. Bu konferanslarını 6 deri olarak “Olgusal Felsefe Dersleri” başlığı ile yayınladı.

Evli olduğu dönemde hazırladığı temel eseri, yedi ciltlik Cours de philosophie positive’i 1842’de tamamladı. Sonradan, Paris’te bugünkü Comte Müzesi binasında Gökbilim dersleri vermeye başladı.

1830-48 yılları arasında her sene programlı olarak işçilere dersler verdi. (Esas gökbilim kursu) Politeknik Okul’da matematik öğretmeye başladı. Ama Felsefe Dersleri esnasında bir görevliye sataştığı için okuldan uzaklaştırıldı.

1838’de kitabı The Edinburg Review’da incelendi. John Stuart Mill’in çabasıyla üç İngiliz’den para yardımı aldı. 1844-1845 yılında öğrencilerinden birinin kız kardeşi Clotilde de Vaux ile başlayan ve platonik düzeyde kalan ilişki, Auguste Comte için mutluluk ve acı doymuş günler getirdi. Sevdiği kızın 1846’da veremden ölmesinden sonraki acılı dönemini geride bırakıp yeni bir güçle çalışmaya başladı. Sekiz yılını alan, “Olgusal Siyasal Sistem” 1851-1854 adlı yapıt, sosyolojinin tanımını da içeriyordu. Yazıları geniş bir kitleyi etkilemeye başlamıştı. Dünyanın her yanındaki olgucu gruplarla yazışıyordu.

Auguste Comte, “Sosyoloji niçin diğer bilim dalları gibi bir dal olmasın” tezini savunarak sosyolojinin temelini o zamanlarda attı. Ayrıca felsefede pozitif hafıza üzerine de çalışıyordu. Daha sonraları fizik, astronomi ve kimya ile de uğraştı.

Auguste Comte, yaşadığı çağda altı esas bilimden laf etmiştir. Bunlar genel, basit ve bağımsız olanlardan özel, kompleks ve bağımlı olanlara dürüst sırasıyla şu şekildedir: Matematik, astronomi, fizik, kimya, fizyoloji ve sosyoloji (sosyal fizik). Sosyolojiyi bunların üstünde görmüştür. Bütün bu fikirlerinin oluşmasında 7 yıl sekreterliğini yaptığı Saint Simon‘ın etkisi büyüktür.

İLGİLİ BİYOGRAFİ :   Ahu Özyurt

Auguste Comte, Fransız Devriminden anında sonra doğduğu için -Sosyoloji alanındaki- çalışmaları Fransız Devrimine ve Aydınlanma Düşüncesine bir tepki niteliğindedir. Sosyolojiyi Sosyal Durağan ve Sosyal Dinamik olmak üzere ikiye ayırır. Sosyal Sabit; her toplumdaki göreli kararlı ilişkiler ile sosyal yapı üstünde odaklanır. Sosyal Enerjik ise, insanlığın bir aşamadan diğerine geçmesini, yani toplumdaki değişimi ifade eder. Auguste Comte evrimcidir. Tarihi bir ilerleme süreci olarak görür yani iyimserdir. Auguste Comte’un üç hal kanununa yani evrim kuramına tarafından toplumlar üç aşamadan geçer;
a)Teolojik faz
b)Metafizik aşama
c)Pozivitist aşama

Mayıs 1857’de, eski bir arkadaşının cenaze töreninde yakalandığı soğuk algınlığından kurtulamadı, eylül ayında öldü. Kendi ricası olarak mezar taşına şunlar yazıldı: “İlke olarak aşk, temel olarak ahenk, gaye olarak ilerleme.”

Auguste Comte, 5 Eylül 1857 tarihinde Paris, Fransa’da 59 yaşında ölmüştür.

Teolojik (Tanrıbilimsel) Safha Nedir? br> Tanrıbilimsel dönemde ademoğlu bilmediği, bir türlü anlayamadığı olayları defalarca aşkın bir kaynakla tanımlama yoluna gitmiştir. Yeniden bu dönemde insanoğlu usundan çok imgeleminin sesini dinlemiş; ussal yolla temellendirilmiş açıklamalar yerine getirmek yerine eğretilemeler ile benzetilere dayalı söylensel anlatı olanaklarına başvurmuştur.

Metafizik Faz Nedir?
Metafizik dönemde lüzum söylenbilgisinin tanrılarının varlığına gerekse de onların özel yetilerine ve güçlerine duyulan inancın çökmesiyle birlikte değişik metafizik araştırma izlenceleriyle insan zihni saltığı kavramaya çalışmıştır. Bu dönem baştan başa bir istif metafizik uslamlama, metafizik kavram ve metafizik sorun ortaya atılmış ama ortaya konan sorunlar çözülemediği gibi ulaşılan bilgi anlamında da tek bir adım olsun ileriye gidilememiştir.

Pozitivist (Olgucu) Aşama Nedir?
Gerekli saltığı amaçlayan metafizik araştırma mantığı yerini iyice, keza de yeniden geri dönülemeyecek bir biçimde olumsalı, göreli olanı anlamaya yönelik olgucu bir bilimsel araştırma çerçevesine bırakmıştır. Usun iyice imgelemin üstesinden geldiğinin varsayıldığı bu son dönemde insanoğlu bundan böyle deneye açık olgularla, bu olgular arasındaki ilişkilerle, bu olguların aşağıda yattığı düşünülen inşa, ahenk ve yasalarla ilgilenmektedir.

İLGİLİ BİYOGRAFİ :   Ayda Aksel

Sözleri:
İlk iki dönem geride kalmıştır; fazla bilimin ve düşüncenin hâkim olduğu döneme girdik.
Pozitivizm niçinlerle uğraşmaz, fakat nasılları iyi bilir.
Sevgi prensibimiz, düzen temelimiz, ilerleme amacımızdır.
Doğulu önderler, milletlerinin başından ayrılmayarak her hükümetin temeli olan şu iki kanunu hakkıyla yapıyorlar: iyi yola götürmek ve kötülüklerden gözetmek. Bu asil hareket Ruslardan pozitif özellikle Türklerde göze çarpıyor.

Kitapları :
1822 – “Plan de traveaux scientifiques nécessaires pour réorganiser la société”
1830 – 1842 – Cours de Philosophie Pozitive (Pozitif Felsefe Dersleri)
1851 – 1854 – Systeme de Politique Positiv (Artı Siyaset Dizgesi)
1852 – Catechisme Positiviste (Olguculuğun İlmihali)
1855 – Appel au Conservateurs (Tutuculara Çağrı)

Daha Fazla Göster

Bir cevap yazın

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu
Kapalı